zondag 2 augustus 2020

Het Voedingsriedeltje (The Nutritional Thingy vertaald)

Er zijn een paar dingen die u moet weten:

 

1.       Praktisch alle koolhydraten die genuttigd worden, worden omgezet in (bloed)glucose, dus niet alleen de overduidelijke suikers, maar ook zetmeel. Voedsel hoeft niet zoet te smaken om bloedsuikers te doen pieken. Kijk op verpakkingen dan ook naar het totaal aantal koolhydraten. Het “waarvan suikers” deel geeft alleen aan wat er aan suikers in ging, dit telt niet het zetmeel mee!

2.       Een meter helpt u om te duiden welke voeding werkt voor u, en welke niet. Test voor een maaltijd en 2 uur na de eerste hap. Als uw bloedsuikers meer dan 2.0 mmol/l omhoog gaan, dan zaten er meer koolhydraten in de maaltijd dan uw lichaam kon verwerken. (Het is wel makkelijk om te onthouden, want u bent een T2: allemaal 2’s, altijd.)

3.        Voor het geval u het nog niet wist, dit is niet uw schuld. We hebben een genetische aanleg voor type 2, of medicatie (zoals statines) die diabetes in de hand werken, naast decennia foutief dieetadvies. Het is dus van alles, maar er zit niet één ding tussen waarbij u de schuld bij uzelf kunt leggen.

4.       Diabetes T2 is een progressieve aandoening, tenzij (ook) het dieet wordt aangepast. U heeft dus opties. Alleen dieet, dieet met medicatie, of alleen medicatie. Maar bij die laatste optie moet u rekening houden met immer meer medicijnen door de jaren heen, en uiteindelijk waarschijnlijk insuline. Maar al is slechts dieet, zonder medicatie te moeilijk, dan nog zou u koolhydraatbeperkt kunnen uitproberen, ondersteund door medicatie, in plaats van koolhydraatarm.

5.       Heeft u overgewicht? 90% Van de T2’s zijn in meer of mindere mate wat groot. Dat betekent dus dat 10% mager is, en nooit overgewicht gekend heeft! Mocht het zo zijn dat u een gewichtstoename zag voor uw diagnose, dan was dat een symptoom van deze metabole aandoening. We maken ladingen insuline aan, maar zijn er zelf ongevoelig voor geworden. Dus wanneer we koolhydraten eten die omgezet worden naar glucose, doet de insuline, die ons hoort te helpen het te verbranden voor energie, niets… En wanneer de glucose niet voor energie verbrand wordt, dan wordt die opgeslagen in vetcellen. Wanneer die vetcellen, zeg maar onze opslag, vol zit, dan loopt de glucose over in onze ogen, tranen, urine, speeksel, bloedbaan… En zijn we diabeet. Dus gewichtstoename is een symptoom, geen oorzaak. Dat betekent dan ook dat “normaal” dieetadvies voor ons niet werkt. Het probleem ligt in ons onvermogen koolhydraten/glucose te verwerken. En de meeste traditionele diëten leggen de nadruk op het verminderen van vetten, en het meer nuttigen van koolhydraten. Wat precies het tegenovergestelde is van wat een T2 nodig heeft!

6.       Er zijn 3 macro-nutriënten. Vetten, proteïnen en koolhydraten. Met die drie macro’s, krijgen we ook onze micro-nutriënten binnen; de vitaminen en mineralen. Dus… Als u minder koolhydraten eet, móet u een van de andere macro-nutrienten meer nuttigen om te compenseren. Zo vermeid u vitamine -en mineraalgebrek, ondervoeding en honger. Koolhydraten zorgen er voor dat uw bloedsuikerspiegel piekt. Proteïnen ook, maar lang niet zo dramatisch. Maar vetten? Vetten pieken helemaal níet. Sterker nog, ze maken de impact van de koolhydraten die u wel nuttigt, een stuk milder. De opname wordt vertraagd, de piek blijft wat rustiger. In tegenstelling tot wat we de afgelopen 50, 60 jaar hebben gehoord: vetten zijn onze vrienden.

7.       Bezorgd om cholesterol? Op een koolhydraatbeperkt of koolhydraatarm dieet kan het zijn dat de cholesterol tijdelijk omhoog gaat, als u gewicht begint te verliezen. Dat is goed, geloof het of niet. Het gaat om cholesterol dat was opgeslagen in het lichaam, en op weg naar buiten komt het even in de bloedbaan terecht. Dus wanneer het gewichtsverlies stabiliseert, dan stabiliseert uw cholesterol ook. En is het waarschijnlijk een stuk lager dan toen u begon.

8.       U zult gewicht verliezen met een koolhydraatbeperkt/-arm dieet. Gewichtsverlies helpt uw insulineresistentie, wat wil zeggen dat u gevoeliger wordt voor de insuline die u zelf aanmaakt, en pakt ook andere dingen aan, zoals non-alcoholische leververvetting, depressies, etc.

9.       Vraag altijd naar uw testresultaten. U weet uiteindelijk niet waar u heen gaat, als u niet weet vanwaar u start.

10.   En, zeker niet onbelangrijk: Als u medicatie gebruikt die een hypo kan veroorzaken, zoals Gliclazide, insuline etc, probeer dan geen lage koolhydraten/hoge vetten dieet uit, zonder medeweten van uw arts en behulp van een bloedglucosemeter. Bloedsuikerwaarden kunnen heel snel kelderen als uw dosis niet op correcte wijze wordt aangepast. Dat kan inhouden dat uw dosering wordt verminderd, of dat u medicatie geheel achterwege kunt laten. Stop niet met medicatie zonder een arts te raadplegen!

 

Dus, waar gaan bloedsuikers van omhoog? Naast de overduidelijke suikers (kristalsuiker, honing etc) is ook zetmeel verantwoordelijk voor hoge bloedsuikers. Dus brood, en eigenlijk alles wat van gewoon meel/granen gemaakt wordt, rijst, aardappelen, pasta’s zoals vermicelli en spaghetti, maïs, ontbijtgranen, dus ook brinta en muesli, bonen en het meeste fruit is onwenselijk. Dus neem er minder van of neem ze helemaal niet. (Mocht u zich zorgen maken over vitaminen: Bij genoeg inname van groenten, wordt fruit niet gemist)

Wat blijft er dan over? Nou, vlees, vis, gevogelte, bovengrondse- en bladgroenten (zoals sla, spinazie, bloemkool, broccoli, asperges, komkommer, spruitjes, bloemkool, paprika, zuurkool, courgette), eieren, room, kaas, volvette griekse yoghurt, extra pure chocolate (85% van Lindt is lekker), avocado’s, tomaten, bessen, aardbeien, noten, olijven… Dat soort spul. Maaltijd-ideeën? Bij deze:

·         Roerei met spekreepjes, kaas, plakjes champignons, en/of tomaat.
Spiegelei met ham, bacon, kaas.
Omelet met spinazie en/of zalm

·         Omelet met room, kaneel, een paar besjes en kokosrasp.

·         Volvette griekse yoghurt met wat nootjes en besjes

·         Groene salade met een blikje tonijn (in olie, niet in water!), mayonaise, kappertjes, olijven en avocado.

·         Groene salade met opgewarmde geitenkaas en bacon met vinaigrette
Vlees, vis of gevogelte met bovengrondse groenten. Ik ga doorgaan voor bloemkool of broccoli met kaas en spekreepjes, want dat vult goed. Nooit hetzelfde maal 2x, want ik varieer met de kruiden.

·         Tussendoortjes? Kaas, extra pure chocolade, knabbelspek, olijven, vleeswaren, nootjes (Wal-, pecan-, macadamia bij voorkeur).

Uiteraard is er op internet nog veel meer te vinden voor mensen die avontuurlijker in de keuken zijn dan ik. (Zo’n beetje iedereen dus.) Google gewoon wat u wilt maken met “keto” er voor, dan krijgt u altijd een versie met weinig koolhydraten. Er staan veel (engelse) recepten op dietdoctor.com, maar er liggen ook “keto” magazines in de schappen bij de supermarkt. Daarnaast kan ik de (engelse) boeken van Dr. Jason Fung aanbevelen, in het bijzonder The Diabetes Code. Het Nederlandse boek “Diabetes Type 2? Maak Jezelf Beter” van Hanno Pijl en Karine Hoenderdos bevat ook uitleg en recepten, maar voor mij persoonlijk bleek, na gebruik van mijn meter, dat 20 gram koolhydraten per dag, maximaal, gewoon beter werkte dan hun hogere aanbeveling. We zijn allemaal anders, met andere aanmaak van insuline en insuline gevoeligheid. De een maakt nog enorm veel aan, bij de ander is de alvleesklier uitgeput en doet weinig meer (en dan is insuline wel nodig.). Dus wat werkt voor de een, zeg, 100 gram koolhydraten per dag, is te veel voor een ander. En dat is waarom een meter zo onmisbaar is.


*Als je het je niet kunt permitteren gewicht te verliezen, ga dan niet voor vasten of Een Maaltijd per Dag. Hou vast aan drie maaltijden en drie snacks, alleen laag in koolhydraten, normale ladingen proteinen en hoog in vet. Dat zou je bloedsuikers onder controle moeten houden zonder dat je afvalt.